Στις περιπτώσεις που κάποια από τις οδοντικές παθήσεις δεν καταφέρνουν να προληφθούν, ο παιδοδοντίατρος πρέπει να περάσει στη φάση της θεραπείας τους.

Βασικός στόχος της θεραπείας είναι η αποκατάσταση της υγείας των ιστών, αλλά και η διατήρηση των νεογιλών (παιδικών) δοντιών όσο το δυνατόν περισσότερο, μέχρι τη φυσιολογική τους απόπτωση.

Η βασική νόσος των ούλων που αναπτύσσουν τα παιδιά είναι η ουλίτιδα. Για τη θεραπεία της, μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Η νόσος των δοντιών που επίσης αντιμετωπίζει η παιδοδοντίατρος είναι η τερηδόνα και οι επιπτώσεις της. Η τερηδόνα προκαλείται από την οδοντική μικροβιακή πλάκα που συγκεντρώνεται στα δόντια. Τα βακτήρια της πλάκας καταναλώνουν τα σάκχαρα που εισέρχονται στη στοματική κοιλότητα και παράγουν οξέα, τα οποία διαβρώνουν την αδαμαντίνη του δοντιού. Καθώς η βλάβη επεκτείνεται, δημιουργείται κοιλότητα (τρύπα) στην επιφάνεια του δοντιού. Στα αρχικά στάδια, η κοιλότητα αυτή δεν προκαλεί πόνο και μπορεί να εντοπιστεί μόνο από τον παιδοδοντίατρο, να αποκατασταθεί ανώδυνα με ένα σφράγισμα.

Στην εξέλιξή της, η βλάβη καθώς προχωρά βαθύτερα φτάνει στον πολφό (νεύρο) του δοντιού και προκαλεί πονόδοντο. Σε αυτή τη φάση, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί θεραπεία του νεύρου του μόνιμου ή παιδικού δοντιού. Η συνηθέστερη «απονεύρωση» παιδικού δοντιού είναι η πολφοτομή, η οποία αποσκοπεί στη φυσιολογική εξέλιξη και απόπτωση του δοντιού.

Η λειτουργία ενός νεογιλού δοντιού δεν αφορά μόνο τη μάσηση και την ομιλία. Ένας λιγότερο γνωστός αλλά εξίσου σημαντικός ρόλος των δοντιών αυτών είναι η συμβολή τους στη γενικότερη ανάπτυξη του στοματογναθικού συστήματος. Η παρουσία τους κινητοποιεί την ανάπτυξη των γνάθων, ενώ επίσης διατηρούν τον απαραίτητο χώρο για την ανατολή των διάδοχων μόνιμων δοντιών.

Για αυτόν τον λόγο, η εξαγωγή των παιδικών δοντιών αποτελεί την τελευταία θεραπευτική επιλογή. Μετά την εξαγωγή, ίσως απαιτηθεί η τοποθέτηση μηχανήματος διατήρησης χώρου. Η παλαιότερη και επιπόλαιη αντίληψη «βγάλ’ το, ούτως ή άλλως θα αλλάξει» θεωρείται εδώ και καιρό ξεπερασμένη.