Η προληπτική ορθοδοντική απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6-14 ετών και στοχεύει είτε στην αποτροπή μελλοντικών προβλημάτων στα μόνιμα δόντια είτε στη μείωση της σοβαρότητας και της διάρκειας της ορθοδοντικής θεραπείας που μπορεί να χρειαστεί. Η μέθοδος αυτή βοηθά στη διόρθωση υπαρχουσών ανωμαλιών, στην αποκατάσταση της σωστής σχέσης των γνάθων και προετοιμάζει το έδαφος για τυχόν μελλοντική θεραπεία, κάνοντάς την πιο εύκολη και σύντομη.

Οι συσκευές που χρησιμοποιούνται έχουν σχεδιαστεί για να διορθώνουν τόσο λειτουργικές όσο και σκελετικές ανωμαλίες ή επιβλαβείς συνήθειες κατά την ανάπτυξη. Υπάρχουν πολλοί τύποι αυτών των συσκευών, που βοηθούν στην επίλυση κοινών προβλημάτων όπως τα στενά οδοντικά τόξα, η έλλειψη ή η περίσσεια χώρου ανάμεσα στα δόντια και σταυροειδής σύγκλειση.

Αν και οι συσκευές αυτές μπορούν να βελτιώσουν τη θέση των δοντιών, ο κύριος ρόλος τους δεν είναι η πλήρης ευθυγράμμισή τους, η οποία επιτυγχάνεται καλύτερα μετά την αντικατάσταση των νεογιλών δοντιών.

Παραδείγματα τέτοιων θεραπειών είναι μια συσκευή διατήρησης χώρου στην περίπτωση πρόωρης απώλειας νεογιλού δοντιού ή η καθοδήγηση της πορείας ενός δοντιού που ανατέλλει σε λάθος θέση.

Σημαντικότατος παράγοντας επιτυχίας είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του προβλήματος.

Για τον λόγο αυτό η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Ορθοδοντικών συστήνει η πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό να γίνεται στην ηλικία των 7 ετών.